Clothingewropanyň üçünji uly egin-eşik öndürijisi bolan Türkiýe, hökümet çig mal ýaly dokma importyna salgytlary ýokarlandyrandan soň has ýokary önümçilik çykdajylary we Aziýa garşydaşlaryndan yza galmak howpy bilen ýüzbe-ýüz bolýar.
Egin-eşik pudagy bilen gyzyklanýan taraplar täze salgytlaryň Türkiýäniň iň uly iş berijilerinden biri bolan H&M, Mango, Adidas, Puma we Inditex ýaly agyr Europeanewropa markalaryny üpjün edýän pudagy gysýandygyny aýdýarlar.Import çykdajylarynyň ýokarlanmagy we türk öndürijileri Bangladeş we Wýetnam ýaly bäsdeşlerinden bazar paýyny ýitirýändigi sebäpli Türkiýede işden çykaryljakdygy barada duýduryş berdiler.
Tehniki taýdan eksportçylar salgytdan boşatmak üçin ýüz tutup bilerler, ýöne pudagyň içerki işgärleri bu ulgamyň gaty gymmat we köp wagt talap edýändigini we köp kompaniýalar üçin iş ýüzünde işlemeýändigini aýdýarlar.Täze salgytlar girizilmezden ozal, bu pudak eýýäm inflýasiýanyň ýokarlanmagy, islegiň peselmegi we girdeji derejesiniň peselmegi bilen göreşýärdi, eksportçylar liranyň bahasyna ýokary baha hökmünde garaýardylar, şeýle hem inflýasiýa döwründe Türkiýäniň göterim derejesini peseltmek boýunça Türkiýäniň köp ýyllap dowam eden synagynyň netijesi.
Türk eksportçylary moda markalarynyň bahanyň 20 göterime çenli ýokarlanmagyna çydap biljekdigini, ýöne islendik ýokary bahanyň bazaryň ýitgisine sebäp boljakdygyny aýdýarlar.
Europeanewropa we ABŞ bazarlary üçin aýal eşiklerini öndürijiniň biri, täze nyrhlaryň 10 dollarlyk futbolkanyň bahasyny 50 sentden ýokarlandyrmajakdygyny aýtdy.Müşderilerini ýitirmegine garaşmaýar, ýöne bu üýtgeşmeleriň Türkiýäniň egin-eşik senagatynyň köpçülikleýin önümçilikden gymmata geçmek zerurlygyny güýçlendirýändigini aýtdy.Turkishöne türk üpjün edijileri Bangladeş ýa-da Wýetnam bilen 3 dollarlyk futbolka üçin bäsleşmegi talap etseler, utularlar.
Türkiýe geçen ýyl dokma önümlerinden 10,4 milliard dollar we egin-eşik 21,2 milliard dollar eksport edip, degişlilikde dünýäde bäşinji we altynjy orunda durýar.Clothingewropa geýim we dokma federasiýasynyň (Euratex) habaryna görä, goňşy EUB-de ikinji we dokma önümçiligi boýunça üçünji orunda durýar.
Industryewropanyň bazar paýy geçen ýyl 2021-nji ýyldaky 13,8% -den 12,7% -e çenli azaldy. Dokma we egin-eşik eksporty şu ýylyň oktýabr aýyna çenli 8% -den gowrak azaldy, umumy eksport bolsa tekiz boldy.
Dokma pudagynda hasaba alnan işgärleriň sany awgust aýyna çenli 15% azaldy.Önümçiligiň umumy önümçilik pudagy üçin 77% bilen deňeşdirilende, geçen aý kuwwatyny ulanmak 71% boldy we pudak işgärleri ýüplük öndürijileriň köpüsiniň 50% -e golaý işleýändigini aýtdy.
Lira şu ýyl gymmatynyň 35% -ini, bäş ýylda 80% -ini ýitirdi.Emma eksportçylar, häzirki wagtda 61% -den gowrak bolup, geçen ýyl 85% -e ýeten inflýasiýany has gowy görkezmek üçin liranyň hasam peselmelidigini aýdýarlar.
Senagat işgärleri şu ýyl dokma we tikinçilik pudagynda 170,000 iş ornunyň azalandygyny aýdýarlar.Ofylyň ahyryna çenli puluň 200,000-e ýetmegine garaşylýar.
Iş wagty: 17-2023-nji dekabry